CIVILIZACIÓN ETRUSCA

Os etruscos foron un pobo da antigüidade cuxo núcleo xeográfico foi a Toscana, á cal deron o seu nome. Eran chamados Τυρσηνοί, tyrsenoi, ou Τυρρηνοί, tyrrhenoi, polos gregos e tusci, ou logo etrusci, polos romanos; eles denominábanse a si mesmos rasena ou rašna. Desde a Toscana estendéronse polo sur cara ao Lacio e a parte septentrional da Campania, onde chocaron coas colonias gregas; cara ao norte da península itálica ocuparon a zona ao redor do val do río Po, na actual rexión de Lombardía. Chegaron a ser unha gran potencia naval no Mediterráneo Occidental, o cal permitiulles establecer factorías en Cerdeña e Córcega. Con todo, cara ao século V a. C. comezou a deteriorarse fuertemente o seu poderío, en gran medida ao ter que afrontar case ao mesmo tempo as invasións dos celtas e os ataques de gregos e cartagineses. A súa derrota definitiva, polos romanos, viuse facilitada por tales enfrontamentos e polo feito de que os etruscos nunca formaron un estado sólidamente unificado senón unha especie de débil confederación de cidades de mediano tamaño. En certo xeito predecesora de Roma e herdeira do mundo helénico, a súa cultura (foron destacadísimos orfebres, así como innovadores constructores navales) e as súas técnicas militares superiores fixeron deste pobo o dono do norte e centro da Península Itálica desde o século VIII a. C. ata a chegada de Roma. Cara ao 40 a. C., Etruria (nome do país dos etruscos) perdeu a súa independencia e converteuse nunha provincia do Imperio Romano (con todo, a presenza etrusca foi sempre destacada, ata o punto de que os últimos tres reis de Roma foron etruscos). As orixes dos etruscos nunca estiveron claros. Pódense destacar catro teorías respecto diso: A teoría orientalista, proposta por Heródoto, que cre que os etruscos chegaron desde Lidia cara ao século XIII a. C. Para demostralo baséase nas supostas características orientais da súa relixión e costumes, así como en que se trataba dunha civilización moi orixinal e evolucionada, comparada cos seus veciños. A teoría de autoctonía, proposta por Dionisio de Halicarnaso, que consideraba aos etruscos como oriundos da Península Itálica. Para argumentarlo, esta teoría explica que non hai indicios de que se desenvolveu a civilización etrusca noutros lugares e que o estrato lingüístico é mediterráneo e non oriental. Teoría dunha orixe "nórdico", defendida por moitos a finais do s. XIX e primeira metade do s. XX; baséase só na similitud da súa autodenominación (rasena) coa denominación que os romanos deron a certos pobos celtas que habitaban ao norte dos Alpes, no que actualmente é o Leste de Suiza e Oeste de Austria: os ræthii ou réticos, tal orixe suposta só en parofonías está xa descartado. A teoría actualmente máis fundamentada vén ser, en certo xeito, unha mestura da de Heródoto e a de Dionisio de Halicarnaso: fala de emigrantes orientais influídos polos nativos, ou nativos influídos por comerciantes do leste. Considérase, por varios trazos culturais (por exemplo, o alfabeto), un forte influxo cultural derivado dalgunha migración procedente desde o suroeste de Anatolia. Tal influxo cultural estendeuse sobre pobos autóctonos situados no que actualmente é a Toscana.
See also